Soba zehirlenmeleri can almaya devam ediyor. 02 Nisan 2012 tarihinde Keçiören semtinde Şefkat Mahallesi Erdek Sokak‘ta sobadan sızan karbon monoksit gazından zehirlenen 5 kişi hayatını kaybetti. Hayatını kaybeden Aydın ailesinin maddi durumunun yetersiz olduğundan doğal gaz kullanamadığı için kömür yakmak zorunda oldukları ve zehirlenmenin de bu nedenden meydana geldiği ilk inceleme sonucu ifade edilmiştir. Kömür gibi karbon taşıyan yakıtların yeterli oksijenin yokluğu sebebiyle eksik yanmaları sonucunda açığa çıkan karbon monoksit gazı zehirlenmelere sebep olur. Kapalı bir ortamda yoğun miktarda karbon monoksit solunmasıyla zehirlenme oluşur. Karbon monoksit (CO) renksiz, kokusuz ve irrite etmeyen (rahatsız etmeyen) bir gaz olduğundan solunum yapılırken fark edilmez. Havada binde bir oranında olsa bile öldürücü bir etkiye sahiptir. Sobanın yandığı ortamda karbon monoksit gazı bulunması orada tam yanma olamadığı anlamına gelir. Bunun iki nedeni vardır; ya soba yeterli oksijen olmadığı için verimli çalışmıyordur ya da yakılan kömür kaliteli değildir ve safsızlıklar içermektedir. Birinci durumda sorun bacada, ikinci durumda ise kömürdedir. Soba kazaları önceden tahmin edilemeyen sebeplerden, cehalet ve ihmalden, unutkanlık ve dikkatsizlikten meydana gelir. İnsanların çoğu soba zehirlenmeleri karşısında ikaz edilmesine, rağmen soba facialarında soğukların artmasıyla birlikte artış görülmektedir. Zehirlenmelere karşı soba kurulumu, yakılma ve baca temizliği ile ilgili kurallara mutlaka uyulması gerekir. Apartmanların baca yüksekliği 3.5-5 metre ve bacanın yüksekliği çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olmalı. En yakın binadan da 6 m. mesafesi olmalıdır. Özellikle lodoslu havalarda sobayı söndürmeden, yanıyorsa kömür sobasının olduğu yerde yatılmaması gerekmektedir. Lodosun etkisini azaltan bacalar kullanılmalı, rüzgâr yönüne göre değişen baca kapakları taktırılması gerekmektedir. Ayrıca linyit kömürü kovalı sobada ve (uçucusu yüksek olduğu için) üstten tutuşturularak yakılmalı, sobanın arkasındaki duman çıkış borusundaki krepe sürekli açık tutulmalı; taş kömürü ve sabit karbonlu yüksek yakıtlar tuğlalı sobada ve (uçucusu düşük olduğu için) alttan yakılmalıdır. Zehirlenmelerin belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, yüzde pembe renk, terleme, kulak çınlaması, bulantı, kusma, solunum zorluğu, siyanoz (oksijen yetersizliği nedeni ile derinin mavimsi bir renk alması), bayılma hissi, hipotansiyon (tansiyon düşüklüğü), kaslarda aşırı gevşeme ve hareket edememe, şuur kaybı, koma ve ölümdür. Zehirlenme durumlarında hasta bulunduğu yerden temiz havalı bir yere taşınmalı ve hemen suni solunum yaptırılmalı. Ardından hasta vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Ülkemizde konutların ısıtılması ne yazık ki hem pahalı hem de tehlikeli yöntemlerle yapılmaktadır. Doğalgaz kombisi ve kömür sobası sistemi her daireye bir reaktör kurmak anlamına gelmektedir ve son derece verimsizdir. Isı kaybı yüksek miktardadır. Üstelik tehlikelidir. Oysa binalar için merkezi ısıtma sistemleri ve hatta mahallelere kurulacak ısı merkezleri ile konutların ısıtılması sorunu güvenli, ekonomik ve verimli bir çözüme kavuşturulabilir. Kimya Mühendisleri Odası bilgi birikimini; soba zehirlenmelerinin yeniden olmaması için yapılacak düzenleme, proje ve etüd, kontrol, denetim ve ölçüm faaliyetlerinde halkın sağlığı ve güvenliğinden yana kullanmaya hazır olduğunu bildirir, kamuoyuna saygı ile duyurur. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu |
Tweet
