Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 11 Aralık 2020 tarihinde Resmi Gazete`nin 31331 sayılı sayısında, 4708 sayılı Yapı Denetim Yasasının Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde değişiklik yapan Yapı Malzemeleri ve Zemin Laboratuvarları Uygulama Yönetmeliği adı altında yeni bir yönetmelik yayımlamıştır. Yayınlanan bu yönetmelikle yapı denetimi alanında yıllardır Yapı Malzemeleri Denetçisi olarak görev alan denetçi unvanına sahip Kimya Mühendisleri bu alandan deyim yerindeyse ekarte edilerek çıkartılmışlardır. 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun gereğince kamu veya özel kuruluşların bünyesinde kurulmuş laboratuvarlara Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından izin belgesi verilmesi için sağlaması gereken genel şartlar, laboratuvarlarda görev alacak denetçi mühendisler ve diğer görevlilerde aranacak nitelikler, laboratuvarların denetim hizmetinin yürütülmesi, laboratuvarlardan alınacak teminatın türü, tutarı, iadesi ile irat kaydedilmesine, idari yaptırımlara ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla çıkartılan bu yönetmelikle 20 yıldan beri bu alanda, özellikle de kamu kurumlarında edinmiş oldukları engin deneyim ve birikimle Yapı Malzemeleri Denetçisi olarak görev yapan Kimya Mühendislerine darbe yapılmıştır. Sözkonusu Yönetmeliğin incelenmesinden anlaşılacağı üzere; hiçbir teknik gerekçe gösterilmeden "Laboratuvarlarda yapı malzemesi kalite kontrolü konusunda laboratuvar denetçi belgesine sahip en az bir İnşaat veya Kimya Mühendisi istihdam edilir." ifadesi yerine Laboratuvarların Çalışma Usul ve Esasları 6. Maddesinin 5. Fıkrasında "Laboratuvarda yapı malzemesi kalite kontrolü için, beton esas olmak üzere ilgili yapı malzemesi kalite kontrolü deneyleri konusunda en az üç yıl meslek içi ihtisas alanında laboratuvar denetçi belgesine sahip İnşaat Mühendisi ile en az iki deney yapan eleman istihdam edilir" denilmiştir. Bu koşullara ilave olarak, "laboratuvarın kapsamında kimyasal deneylerin bulunması halinde, ilgili yapı malzemesi kalite kontrolü deneyleri konusunda en az üç yıl meslek içi ihtisas alanında laboratuvar denetçi belgesine sahip Kimya Mühendisi de istihdam edilir" ifadesine yer verilmiştir. "Laboratuvarda kimyasal deneylerin yapılması" hali ve durumu gerçeklikten uzak bir tanımlamadır. Söz konusu Laboratuvarlarda Kimya Mühendislerinin istihdam edilmesini sağlayacak hiçbir kimyasal deney yapılmamaktadır. Ancak, sadece denetçi İnşaat Mühendislerinin tanımlandığı yapı malzemeleri deneyleri denetçi Kimya Mühendislerinin uzmanlık alanları içerisindedir. Böylece 20 yıldan beri sorunsuz bir şekilde hem Kimya hem de İnşaat Mühendislerinin denetçi olabildiği bu alanda Kimya Mühendisleri bir yönetmelik darbesi ile alandan ekarte edilmişlerdir. 2001 yılında yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu ve onunla ilişkili Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği kapsamında; yapıda kullanılan malzemeleri test etmek üzere kurulan laboratuvarlarda yönetmeliğin belirlediği şartlara haiz Kimya Mühendisleri Bakanlıktan almış oldukları belgelerle Laboratuvar Denetçisi olarak, Laboratuvar Denetçisi İnşaat Mühendisleri ile aynı alanda görev alabiliyorlardı. Yönetmeliğin belirlediği Laboratuvar Denetçisi olabilmek için Kimya Mühendislerinin bazı vasıflara sahip olması gerekiyordu. Mesleğinde beş yıl hizmeti bulunmak, yapı malzemeleri deney raporlarını farklı üç yıl için imzalamış olmak, vs. Yani her beş yıllık Kimya Mühendisinin bu belgeyi alması mümkün değildi. Kanunun ve yönetmeliğin yayınlandığı sıralarda DSİ, Karayolları (TCK), Bayındırlık Bakanlığı, MTA, DHMİ, TÇMB, TSE, ÇİTOSAN gibi kurumlarda ve hazır beton tesislerinde laboratuvarlarda çalışan Kimya Mühendisleri bu alandaki uzmanlıklarını ibraz etmiş oldukları belgelerle ispat ederek, alanda çalışmak için Bakanlık tarafından verilen yapı Malzemeleri Laboratuvar Denetçisi belgesini almaya hak kazanmışlardır. Söz konusu kurumlarda bugün yüze yakın Kimya Mühendisi Yapı Malzemeleri Laboratuvarlarında çalışmakta, görev almaktadır. Yasa ilk hazırlandığında laboratuvarlarda hizmet veren mühendislerin tamamına yakının Kimya Mühendislerinden oluşması nedeniyle Uygulama Yönetmeliğinde Yapı Denetim Laboratuvarlarında hizmet verecek denetçi mühendisler arasında İnşaat Mühendislerinin yanısıra Kimya Mühendisleri de tanımlanmıştır. Yasanın çıktığı tarihte tüm kamu kurumu laboratuvarlarda 30 adet İnşaat mühendisine karşılık 150 adet Kimya Mühendisinin çalışıyor olma gerçeği yönetmelikte dikkate alınmıştır. Kimya Mühendisleri bu alandaki bilgi ve birikimleri nedeniyle 4708 sayılı Kanunun Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin hazırlanmasında, sürecin olgunlaştırılmasında ve belirlenmesinde de bizzat görev ve sorumluluk almışlardır. Yapı Malzemeleri Laboratuvar Denetçisi belgesine haiz Kimya Mühendisleri yukarıda sıraladığımız kamu kurumu Yapı Malzemeleri Laboratuvarlarında yıllarca beton, agrega çimento, uçucu kül, kireç, sıva, taş, tuğla, kiremit, gaz beton, demir çelik çubuk, beton döşeme plak, beton katkı maddeleri, yalıtım malzemeleri, jeomambran, PVC gibi malzemeler üzerinde çalışmalar ve deneyler gerçekleştirmiş, mühendislere ve laborantlara eğitimler vermiş ve yeni laboratuvarların kurulmasında görev almışlardır. Aynı şekilde Kimya Mühendisleri Odamız da bu konularda Mühendislere ve yapı laborantlarına eğitim verdiği gibi (Bakınız KİMSEM Eğitimleri) 4708 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği kapsamında Yapı Malzemeleri Laboratuvarlarında görev alan Laborantlara da "numune alma ve numune hazırlama" eğitimi verip belgelendirmektedir. Odamız yine aynı şekilde, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerince söz konusu laboratuvarlarda yapılan incelemelerde teknik bir aksaklık tespit edilmesi halinde üyemiz denetçi mühendisler ile ilgili incelmeler yapıp disiplin sürecini işletmekte ve sonuçta alanın kontrol edilmesine katkıda bulunmaktadır. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere üyelerimizin ve odamızın meslek alanı içerisinde bulunan bir alanda belge sahibi Yapı Malzemeleri Denetçisi unvanlı meslektaşlarımıza yapılmış olan bu haksızlık kabul edilemez. Kimya Mühendisleri Odası olarak hiçbir haklı gerekçesi olmayan, bu alanda yeterince deneyim ve birikim sahibi mühendis olmadığı için kamusal denetimi zafiyete uğratacak olan bu yönetmelik değişikliğine itiraz ediyor, yönetmeliğin bu haliyle yürürlüğe konmasının haksızlığına yasal olarak itiraz edeceğimizi kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz. Yaklaşık yirmi yıldan bu yana hizmet ettiğimiz bu alanda ülkemize ve yapı sektörüne mühendislik alanında verdiğimiz bu hizmetin engellenmesinin kamu hizmetlerinde zafiyet yaratacağını kamuoyuna ilan ediyoruz. Saygılarımızla. Dr. Ali UĞURLU TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Başkanı |
Tweet
