TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Anayasanın 135. maddesi ve TMMOB Yasasının 2. maddesinde belirtilen amaçlar çerçevesinde TMMOB Kimya Mühendisleri Odası, kimya mühendisliği mesleğinin gelişmesinde, mesleğin ülke, toplum ve üyelerinin yararları doğrultusunda uygulanması ve geliştirilmesinde, üyelerinin mesleki çıkar, hak ve yetki, onur ve ortak çıkarlarının korunmasında ve emeklerinin değerlendirilmesinde, üyeleri arasında dayanışmanın sağlanmasında, diğer meslek odaları üyeleri ve halkla ilişkilerinde dürüstlüğün ve ahlakın korunmasında, haksız rekabetin önlenmesinde, uzmanlık alanında ülkenin ve üyelerinin çıkarlarına uygun politikalar üretilmesinde, oda etkinliklerini ilgilendiren kanun, tüzük ve yönetmeliklerin hazırlanması, geliştirilmesi, değerlendirilmesinde, gerekli önlemleri almak, yurt içinde ve yurtdışında üyelerini temsil etmek amacı ile kurulmuştur. Bilindiği üzere Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği 1954 yılında Anayasanın 135. maddesi gereği 6235 sayılı yasa ile kurulmuştur. 6235 sayılı TMMOB yasasının 2. maddesi Birliğin amaçlarını " Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbiriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak" belirlemiştir. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası da bu çerçevede TMMOB tarafından kurulmuş olup, kamu kurumu niteliğine haiz meslek örgütüdür. 11.10.2007 gün ve 26670 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelikte 02.02.2008 gün ve 26775 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanan Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik maddelerinde yapılan düzenleme kimya mühendisliği mesleği ile ilgili olup Odamızın menfaati bulunmaktadır. İlgili Yönetmelik, bitki koruma ürünlerinin toptan veya perakende olarak satılması ve depolanması ile bu ürünleri, toptan ve perakende satacaklar ile depolayacakların uyması gereken esasları belirlemek amacı ile 6968 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır. 6968 Sayılı Zirai Mücadele Ve Zirai Karantina Kanununa göre Mücadele ilaçları tabiri ile mücadele veya koruma amacıyla kullanılan her çeşit ilaç ve preparatlar ve bunların imalinde kullanılan maddeler kastedilmiştir. Burada tanımlanan tarım ilacı (pestisit) besin maddelerinin üretimi, tüketimi ve depolamaları sırasında, besin değerini bozan ve besinleri yok eden, zarar veren haşareleri, mikroorganizmaları ve diğer zararlıları (pestleri) yok etmek için kullanılan kimyasal maddelerdir. Yönetmeliğin tanımlar başlıklı 4 üncü maddesinin ( c ) bendinde Bitki koruma ürünü: Bitkileri ve bitkisel ürünleri, tüm zararlı organizmalara karşı korumak veya bu tür organizmaların etkilerini engellemek, bitki aktivatörleri ve büyüme düzenleyicileri dışındaki diğer besin maddeleri hariç, bitkilerin yaşam fonksiyonlarını engellemek amacıyla kullanılan, özel başka hükümlere tabi olmadığı sürece bitkisel ürünleri korumak amacıyla kullanılan koruyucu maddelerle istenmeyen bitki veya bitki kısımlarını yok etmek, istenmeyen bitki gelişimini kontrol etmek veya önlemek amacıyla kullanıcıya bir veya daha fazla aktif madde içeren bir formülasyon halinde sunulan, aktif madde ve preparatları" olarak tanımlanmıştır ki; ilgili maddede tarif edilen bitki koruma ürünleri de kimyasal maddelerdir. Her ne kadar tarım ilaçlarının klasik tarifinde bitkilerin hayvansal, mikrobik veya bitkisel zararlılara (yabancı otlar) karşı korunmasında sadece kimyasal aktif maddeler kastediliyorsa da aslında diğer formulasyonu oluşturan yardımcı kimyasal maddeler (emülgatör, dispergant vs.) ve ilave çözücü taşıyıcı katkı maddeleri (organik solventler ve/veya toprak esaslı anorganik maddeler) de kimyasal esaslı maddelerdir. Kimyasal maddelerin özellikleri, yanıcı, parlayıcı, tahriş edici ve hatta zehirli olmalarıdır. Ayrıca bu ilaçların yapımında çalışan personele ilişkin 24.12.1973 gün ve 14752 sayılı resmi gazetede yayınlanan "Parlayıcı, Patlayıcı, tehlikeli, zararlı maddelerle çalışan işyerlerinde ve işlerde alınacak tedbirler hakkındaki tüzük hükümleri de ayrı bir önem taşımaktadır. Sağlık Bakanlığı Zehir Danışma Merkezine yapılan başvurularda ilaç zehirlenmelerinden sonra ikinci sırada bitki koruma ürünlerinden kaynaklanan zehirlenmelerdir. Pestisit zehirlenmelerinde meydana gelen metabolitlerde kimyasal maddelerdir. İş sağlığı ve güvenliği, yönetim sistemleri ve risk değerlendirme metodolojilerine göre bitki koruma ürünlerinin etkilerinin bilinmesi ve malzeme güvenlik bilgi formlarının olması gereklidir. (MSDS - Material Safety Data Sheet) Bu bağlamda kimyasal maddelerin üretimi, kalite kontrolü, kullanımı, kullanım sırasında alınacak sağlık-güvenlik önlemleri kimya mühendisliği ve kimyager disiplinlerinin çalışma alanıdır. Tüm aşamalarda alınacak önlemler risk yönetimi meslek içi eğitimlerde verilmektedir. Kimya mühendisliği mesleği ülkemizde az sayıda özel Kanunu bulunan mesleklerden birisidir. 6269 sayılı Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanun kimya mühendislerinin görev ve yetki alanlarını tanımlamış, ayrıca bu Kanuna dayanılarak çıkarılan 6269 sayılı Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği ise kimya mühendisliği mesleğinin hizmet alanlarını tanımlamıştır. 6269 sayılı Kanunun 4 maddesinde " Kimyagerler, kimya yüksek mühendisleri her türlü mesleki gıda tahlil ve müstahzarat laboratuarları ve kimya ile ilgili sair tesisleri kurabilir ve mesul müdürlüklerini deruhte edebilirler. Kimya mühendisleri imalathane açabilir, fabrika kurabilir ve mesuliyetleri altında idare edebilirler" düzenlemesi kimya mühendislerinin hizmet alanlarını belirlemiştir. 6269 sayılı Kanunun 6.maddesi ise "Sınai işlerden hangilerinin bu Kanunun 1.maddesinde zikredilenlerden birer mesul müdür bulundurmaya mecbur olduğu Ekonomi ve Ticaret, Sağlık ve Sosyal Yardım, Çalışma ve İşletmeler Vekaletince müştereken tanzim edilecek bir talimatnamede zikredilir" yolundaki hükmü ile kimya hizmetleriyle ilgili bazı sanayi işlerinde bir sorumlu müdür bulundurulmasını öngörmüştür. 6269 sayılı Kanunun 6. maddesine dayanılarak hazırlanan ve halen yürürlükte bulunan 6269 Sayılı Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğin eki Cetvelin Zehirleme tehlikesi olan sanayi başlıklı C bölümünün de kimya mühendisi sorumluluğunda olması zorunlu olan sınai işyerleri sayılmıştır. "2. maddesi " Azot, kükürt, fosfor,, arsenik, antimon, kurşun, bakır, iyot, brom, klor, flor, cıva, ve bunların her türlü bileşkeleri ile diğer zehirli organik ve inorganik maddeler ve benzerleri imalathane ve fabrikaları ( suni gübre, üre, etilasetat, anilin, fenol, kakodil, siyanür ve benzerler)
7. Maddesi " Parazit, haşarat, çekirge, diğer zararlı hayvanlar ile muzır nebatları tahribe yararayan mücadele ilaçları istihsal eden, işleyen ve bunların imalatında iptidai veya yardımcı madde olarak kullanan imalathane ve fabrikalar ( D.D.T, gammexnea, B.H.C vb)" Yukarıda verilen madde de açıkça belirtildiği üzere bitki koruma ürünleri içersinde yer alan bu maddelerin üreten, depolayan, hatta bu maddeleri ek madde olarak dahi kullanan yerlerin sorumluluğu kimya mühendislerindedir. Yine bitki koruma ürünleri hakkında ki mevzuatın bir parçası olan Bitki Koruma Ürünlerinin Ruhsatlandırılması Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinde " Bünyelerinde ruhsatlandırmadan sorumlu en az bir ziraat mühendisi veya kimya mühendisi veya kimyager istihdam eden özel veya tüzel kişiler ruhsat işlemi için gereken diğer hususları da yerine getirmek kaydıyla pestisit ve benzeri maddelerin ruhsatlarına sahip olabilirler " düzenlemesi getirerek bu alanın hem ziraat mühendislerinin hem de kimya mühendislerinin görev ve sorumluluğuna girdiğini belirtmiştir. Ayrıca Üretimde olan Kimya Mühendisi Bitki Koruma Ürünlerinde Kalite Kontrol Analizlerini Yapacak Özel laboratuarlar Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesinde de yine kimya mühendisi ziraat mühendisi ile birlikte sayılmıştır. Sağlık Bakanlığınca yayınlanan ve Kimya mühendisine yer verilmeyen bu duruma benzer "Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" TMMOB Kimya Mühendisleri Odasının iptal istemi Danıştay Onuncu Dairede görüşülmüş, ilgili yönetmeliğin Sağlık Bakanlığınca yönetmeliğin değişimi kabul edilmiştir. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin 1 inci fıkrasında Bitki koruma ürünleri bayilik veya toptancı izin belgesi verilecek kişilerde aranacak şartlar içersinde (b) bendinde "Ziraat mühendisi olmak, " ve ( c) bendinde "kamu kurum ve kuruluşlarında veya özel kuruluşlarda zirai mücadele hizmetlerinde en az üç yıl çalışmış" olmak sayılmıştır. Yukarıda ayrıntılı olarak açıkladığımız üzere yönetmeliğin ilgili (b) bendi ile; doğrudan kimya mühendislerinin meslek ve uzmanlık alanına giren ve halen bu alanda çalışanları da dışarıda tutarak tek bir meslek disiplini ile sınırlandırılmıştır. Yönetmeliğin içeriği; kimyasal ve fiziksel riskler (iş hijyeni),biyolojik riskler (genel hijyen), mekanik faktörler (iş güvenliği),sosyal, ruhsal faktörler (iş psikolojisi) multidisipliner bir çalışma gerektirmektedir. Görüldüğü üzere bitki koruma ürünlerine dair var olan bütün mevzuatta kimya mühendisleri yer almaktadır. Üretiminden, denetlenmesine mevzuat kapsamında tüm aşamalarında yer alan konusunda uzman ve eğitimli kimya mühendisleri 02.02.2008 tarih 26775 sayılı Resmi Gazete`de yayınlanan "Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkındaki Yönetmelik" kapsamına alınması konusunda gereğini bilgilerinize arz ederiz. Saygılarımızla, TMMOB
Kimya Mühendisleri Odası YK. adına
Mehmet BESLEME
Başkan |
Tweet
