Kış aylarının gelmesiyle artan soba zehirlenmeleri üzerine açıklamalarda bulunan A Sınıfı İş Güvenliği Uzamanı Ruhi Öktem ve Kimya Mühendisler Odası Ankara Şube Başkanı İbrahim Akyürek karbonmonoksit solunmasının özellikle uyku sırasında öldürücü olduğunu söyledi. Ruhi Öktem ve İbrahim Akyürek zehirlenmelere karşı herkesin soba kurulumu, yakılma ve baca temizliği ile ilgili kurallara mutlaka uyması gerektiğini ifade ettiler. Zehirlenmelerin, sobada kömür yandıktan sonra çıkan gazın bacadan gitmeyip oda içerisinde yayılmasıyla oluştuğunu belirten Öktem bacalar konusunda vatandaşlara uyarılarda bulundu. Öktem; "Bacadan gitmeyen gazın bazı sebepleri vardır. Soba borusu tıkalı olabilir, tıkalı olunca yanan gazlar oda içersinde yayılıyor. Tıkalı olmadığı halde boruların birleşme yerlerinde açıklıklar olabiliyor. Bir diğer sebep ise lodos nedeniyle rüzgarın çıkan gazları teperek bacanın içersinden odaya geri göndermesidir" dedi. Karbonmonoksite batılılıların "görünmez katil" ismini verdiklerini ve ölümlerin asıl sebebi olduğunu ifade eden Öktem, Karbonmonoksitin kömürde tam yanma olmadığı zaman oluştuğunu söyledi ve şöyle devam etti; "Bu iki olay olduğunda gazlar bacadan dışarıya çıkamadığı zaman oda içinde yayılır ve içeridekilerin kurtulma şansını azaltır" İnsanların çoğu zaman karbonmonoksitle muhatap olduğunun altını çizen Öktem " Zehirlenme esnasında insanların fakına varabileceği belirtileri var. Zehirlenmenin erken belirtileri olarak baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, kulak çınlaması, yüz kızarması saptanmıştır "dedi. Öktem zehirlenmelere karşı herkesin soba kurulumu, yakılma ve baca temizliği ile ilgili kurallara mutlaka uyması gerektiğini ifade etti ve şöyle devam etti; "Apartmanların baca yüksekliği 3.5-5 metre ve bacanın yüksekliği çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olmalı. En yakın binadan da 6 m. mesafesi olmalı. Sobayı söndürmeden yatarsak hele de yeni kömür atıp uyumaya kalktığımız zaman sabaha sağ kalma şansı yok gibidir. Kömür iyi yanacak ve yandıktan sonra çıkan gazların uygun bir bacayla dışarı atılacak. Soba alttan değil üstten yakılmalı ve kömür sobasının yandığı yerde de yatmamalıyız. Uyku esnasında vücut karbonmonoksit zehirlenmesini algılayamaz. Karbonmonoksitin kokusu olmadığı için, odada mümkünse karbonmonoksit dedektörü bulunmalı. Bu yoksa ise bacada lodosa karşı bir takım önlemeler alınmalı. Lodosun etkisini azaltan bacalar kullanılmalı veya Borunun üstüne şapka kullanılmasını, rüzgar yönüne göre değişen baca kapakları taktırılmasını tavsiye ediyoruz" Bu tür kazalar o kadar çok oluyorki önlemler konusunda toplumsal bir kampanya başlatılmalı ve her kurum kendine düşen; bilgilendirme -eğitim- standard hazırlanması denetim gibi görevleri yerine getirmelidir. Zehirlenme esnasında yapılması gerekenler konusunda da bilgi veren Öktem "Bu durumlarda oda hemen havalandırılmalı ve suni solunum yapılarak derhal hastaneye götürülmesi lazım" dedi. Şofbenlerde doğalgazın veya LPG yanması sonucu baca gazlarından zehirlenmelerine karşı alınması gereken önlemlere de değinen Öktem şunları söyledi; " Bacanın çekip çekmediği çok önemlidir. Günümüzde şofpenlerde bacagazı sensörü bulunmaktadır. Bacanın tıkanmasını sebep olan bazı olaylar vardır. Ülkemizde özellikle bacadan çıkan gazı ısınmak isterken koklayan güvercinler ölerek bacanın içine düşüp tıkayabiliyorlar.Tuğla kırıklarıda bacayı tıkayan sebepler arasında. Baca gazı sensörü şofbenin üstüne imalat anında monte ediliyor. Baca tıkandığı ve gazlar içeriye geri döndüğü zaman sensör ısınmaya başlıyor ve gazı otomatik olarak kesiyor. Doğalgaz şofbenlerinin banyoda olmaması konusunda sürekli uyarılıyoruz. Banyoda buhar oluştukça havanın yerini alır ve Oksijen azalır. Havasız ortamda yanma gazları karbonmonoksite dönüyor. Karbonmonoksirt bacadan giderse sorun oluşturmaz bacadan gitmezse içeri dolarak tehlike oluşturur. Eğer banyoda şofben var ise banyo kapısının altında panjurlu bir delik açılmalı, alt ve üstten hava girmeli. Zehirlenmeler genellikle 6 m3 den küçük hacimlerde oluyor. Havalandırması olmalıdır" diye konuştu. Kimya Mühendisler Odası Ankara Şube Başkanı İbrahim Akyürek ise şunları söyledi; "Biz odalar olarak şöyle bir çözüm önerisi sunabiliriz.Yerel yönetimlerin bu konuda yapması gereken, iş sağlığı güvenliğiyle ilgili önlemleri, insanların dikkatine bırakılmayacak kadar değerli. Saraçoğlu mahallesinde çok güzel ısı merkezi var. Bu ısı merkezinde kalorifer sitemiyle birlikte su ısıtılır ve kömür kullanılarak tüm lojmanlara dağıtılır. Merkezi sistemi bir mahalle üzerinden gerçekleştirilmiş hali. Merkezi sistem yerine kombi sistemini dayatırsanız, doğal gaz sayaçları insanlara satılır ve bir takım firmalar para kazanabilir ancak bu tarz kazalara daha çok yol açmış olursunuz" dedi. GÜÇLÜ ANADOLU / Meltem ASLAN |
Tweet
